การดำน้ำแบบนี้ จะใช้ถังอากาศไปอยู่ด้านข้างของลำตัวนักดำน้ำ แตกต่างกับการใช้อุปกรณ์ปกติ ที่ถังอากาศจะอยู่บนหลังของนักดำน้ำ วิธีการนี้มีใช้กันมานานแล้วในหมู่นักดำน้ำในถ้ำหรือในเรือจม ที่จำเป็นจะต้องเข้าไปในที่คับแคบ ถังดำน้ำบนหลังของนักดำน้ำอาจจะเป็นอุปสรรคในการมุด ลอด ช่องต่างๆ ได้
ในระยะหลัง การใช้อุปกรณ์ sidemount ได้เกิดเป็นที่นิยมในหมู่นักดำน้ำทั่วไปที่ไม่ได้เป็นนักดำน้ำในถ้ำหรือในเรือจม เนื่องจากระบบการติดตั้งอุปกรณ์ดำน้ำแบบนี้ได้เสนอทางเลือกให้ทำอะไรได้มากกว่า และที่สำคัญคือทำให้การลู่น้ำ (stremeline) ของนักดำน้ำดีกว่ามาก
นักดำน้ำที่มีข้อจำกัด ไม่สามารถแบกถังอากาศหนักๆ ก่อนจะลงน้ำได้ สามารถใช้อุปกรณ์แบบนี้ลงไปใส่ถังอากาศในน้ำได้อย่างง่ายดาย การใช้อุปกรณ์แบบนี้ทำให้ดำน้ำได้ด้วยถังอากาศใบเดียว หรือหลายๆ ใบ ตามความจำเป็นได้โดยง่าย และการลู่น้ำที่มากกว่าจากการใช้อุปกรณ์แบบนี้ ทำให้นักดำน้ำรู้สึกอิสระ คล่องตัว เคลื่อนไหวไปในน้ำได้อย่างลื่นไหล โดยนักดำน้ำทุกคนที่ทดลองเรียนและดำน้ำด้วยอุปกรณ์ sidemount จะพูดกันเสมอว่ามันทำให้รู้สึกดีและสนุกกับการดำน้ำมากกว่า
เมื่อเราไปถามนักดำน้ำ sidemount ว่าอะไรที่พวกเขาชอบมากที่สุดกับการดำน้ำแบบนี้ เรามักจะได้คำตอบคล้ายคลึงกันว่า ‘Freedom” เพราะการดำน้ำแบบ sidemount นี้จะคล้ายกับ Freediving อย่างมาก นั่นคือนักดำน้ำจะรู้สึกเป็นอันหนึ่งอันเดียวกับผืนน้ำ สามารถเคลื่อนไหวได้อย่างอิสระในทุกทิศทาง ความรู้สึกอิสระภายใต้ภาวะไร้น้ำหนักนี้เป็นสาเหตุหลักที่ทำให้การดำน้ำแบบ sidemount นี้เป็นที่นิยมอย่างกว้างขวางในยุคหลังนี้
คุณประโยชน์หลักๆ ของการดำน้ำแบบ sidemount มีดังต่อไปนี้
การลู่น้ำ
การทำให้ตัวลู่น้ำนั้นเป็นเรื่องสำคัญยิ่งในการดำน้ำ เพราะถ้าเราต้องต้านกระแสน้ำตลอดเวลา นอกจากจะใช้อากาศเปลืองกว่าแล้ว สิ่งสำคัญมากกว่านั้นคืออาจจะทำให้เกิดอาการเหนื่อย อาการเครียด ซึ่งจำนำไปสู่ปัญหาใหญ่ๆ อีกมากมายขึ้นมากได้ อุปกรณ์ sidemount ที่ติดตั้งข้างลำตัวนั้นจะช่วยลดพื้นที่ในการต้านกระแสน้ำ ผลก็คือการเคลื่อนไหวจะเบา ง่าย ลื่นไหลมากขึ้น นักดำน้ำก็จะผ่อนคลายและสบายมากขึ้นนั่นเอง
การ Trim & Balance
การ Trim หมายถึงทิศทางของศีรษะและเท้า in trim คือการที่ระดับของศีรษะและเท้าอยู่ในระนาบเดียวกัน head down คือศีรษะต่ำกว่าเท้า และ feet down คือเท้าต่ำกว่าศีรษะ การที่นักดำน้ำสามารถ in trim เป็นเรื่องสำคัญในการเคลื่อนไหวอย่างมีประสิทธิภาพใต้น้ำ ถึงแม้ว่านักดำน้ำที่ใช้อุปกรณ์ธรรมดาจะสามารถทำตัวให้ in trim ได้เช่นกัน แต่การ in trim นี้เรียกได้ว่าเป็นสัญญลักษณ์ของนักดำน้ำแบบ sidemount ที่ดี เนื่องจากในหลักสูตรการดำน้ำแบบนี้ การเรียนการสอนจะเน้นทักษะมากขึ้นกว่าการดำน้ำปกติ โดยเฉพาะอย่างยิ่งการควบคุมรูปทรง ความสมดุลย์ และความมั่นคงในน้ำ
(ในขณะเดียวกัน ตัวอุปกรณ์ที่มีถังอากาศอยู่ด้านข้างลำตัวนี้ จะช่วยส่งเสริมให้นักดำน้ำ in trim ได้ง่ายขึ้นอย่างมากอีกด้วย)
อุปกรณ์ข้างลำตัวนี้จะช่วยให้นักดำน้ำมี balance ที่ดีกว่าด้วย
เนื่องจากถังจะอยู่ต่ำและอยู่ข้างลำตัว การพลิกไปทางซ้ายหรือทางขวาก็จะยากกว่าไม่ว่าจะใช้ถังเดียวหรือถังคู่สองข้างก็ตาม (ถึงแม้ใช้ถังด้านข้างลำตัวทั้งสองข้างจะดีกว่า) อุปกรณ์ sidemount นี้จึงเป็นเครื่องมือสำคัญที่ทำให้นักดำน้ำนิ่ง มั่นคง และลื่นไหลเวลาอยู่ใต้น้ำ การควบคุมการจมลอย (Bouyancy) ก็จะง่ายขึ้น
การมีอุปกรณ์สำรองในเวลาฉุกเฉิน
ในกรณีที่ดำน้ำแบบ sidemount ด้วยถังสองใบ นอกจากจะมีอากาศมากกว่าเท่าตัวหนึ่งแล้ว นักดำน้ำจะมีแหล่งอากาศสำรองอย่างอิสระ คือจะมีถังอากาศและเร็กกูเลเตอร์ถึงสองชุดด้วยกัน สิ่งเหล่านี้ทำให้เกิดความปลอดภัยมากกว่าเทียบเทียมได้กับการดำน้ำแบบ Technical เลยทีเดียว ในกรณีที่อุปกรณ์เกิดเสียหาย หรือการความผิดพลาด นักดำน้ำยังจะมีถังและเร็กกูเลเตอร์สำรองไว้อีกหนึ่งชุด
วาล์วอยู่ด้านหน้า
แตกต่างกับอุปกรณ์มาตรฐานทั่วไปที่มีถังอากาศและวาล์วอยู่ด้านหลัง อุปกรณ์ sidemount นี้จะมีวาล์วถังอากาศอยู่ด้านหน้าของนักดำน้ำเลย ทำให้แก้ปัญหาเฉพาะหน้าเกี่ยวกับการรั่วได้อย่างง่ายดาย และนักดำน้ำสามารถมองเห็นปัญหาได้ชัดเจนกว่าด้วย
ด้วยเหตุผลต่างๆ ดังที่กล่าวมาแล้ว การดำน้ำแบบ sidemount จึงเป็นที่นิยมมากขึ้นเรื่อยๆ ในยุคปัจจุบัน
PADI ได้เปิดหลักสูตรสำหรับ sidemount ขึ้นมาสองหลักสูตรด้วยกัน หลักสูตรแรกคือ PADI Sidemount Diver Specialty ที่เหมาะสมสำหรับนักดำน้ำแบบนันทนาการ และหลักสูตร Tec Sidemount ที่เป็นหลักสูตรออกแบบมาเพื่อนักดำน้ำเทคนิคอลที่ต้องการจะใช้อุปกรณ์แบบ sidemount
หลักสูตร Sidemount Diver นั้นจะสอนประวัติของ การดำน้ำแบบ sidemount ประโยชน์ของมัน และวิธีการประกอบ ใช้งาน ดูแลอุปกรณ์ Sidemount และระหว่างการดำน้ำใน confine water หนึ่งไดว์ ดำน้ำใน open water อีกสามไดว์ นักเรียนจะได้เรียนเรื่องการประกอบอุปกรณ์อย่างถูกต้อง การปรับ Trim การปรับน้ำหนัก การปรับอุปกรณ์เพื่อให้นักเรียนสามารถรักษาสมดุลได้อย่างสมบูรณ์แบบใต้น้ำ นักเรียนจะได้เรียนการจัดการกับอากาศให้มีอากาศเท่าเทียมกันเสมอตลอดการดำน้ำ ด้วยการเปลี่ยนเร็กกูเลเตอร์สลับกันระหว่างถังทั้งสองใบตามที่วางแผนไว้ และผู้เรียนจะได้เรียนการจัดการกับปัญหาที่อาจจะเกิดขึ้นจากการดำน้ำด้วยอุปกรณ์ Sidemount
ส่วนในหลักสูตร Tec Sidemount นั้น ผู้เรียนจะได้เรียนทุกอย่างในหลักสูตร Sidemouint Specialty แต่จะมีการเพิ่มเติมทฤษฎีเกี่ยวกับการดำน้ำแบบ Technical เบื้องต้น เรียนรู้เรื่องการจัดการกับอุปกรณ์เช่นจำนวนถังอากาศที่เพิ่มขึ้นมาอีก 2-4 ใบ รวมถึงการจัดการเหตุการณ์ฉุกเฉินต่างๆ ที่อาจจะเกิดขึ้นสำหรับการดำน้ำแบบนี้
การเรียนในหลักสูตรใดหลักสูตรหนึ่งในสองหลักสูตรนี้ จะทำให้ผู้เรียนดำน้ำได้อย่างสนุก มีความสุขมากขึ้นกว่าเดิม รวมถึงการมีทักษะการดำน้ำและการใช้อุปกรณ์ที่คล่องแคล่ว เชี่ยวชาญยิ่งกว่าเดิมอีกมากมายครับ