Tag: trimix

อ่านข่าวทีไร ตกใจทู้กที เดี๋ยวเจอข่าวที่นั่นที่นี่ว่า นักดำน้ำแบกถังออกซิเจนลงไปดำน้ำบ้าง เจอร้านค้าออนไลน์ต่างๆ เสนอขายถังออกซิเจนขนาดเล็ก (ที่เติม “อากาศ” เข้าไปได้เองด้วยนะ) ไว้ใช้ดำน้ำบ้าง จึงต้องรีบออกมาบอกกันให้ชัดๆ ตรงนี้ว่า… นักดำน้ำไม่ได้ใช้ ถังออกซิเจน ลงไปดำน้ำลึก (นะจ๊ะ) นักดำน้ำไม่ได้ใช้ออกซิเจนบริสุทธิ์ในการดำน้ำโดยปกติ (แปลว่ามีบางกรณีที่ใช้เหมือนกัน ซึ่งเดี๋ยวจะเล่าให้ฟังต่อไป) และถังที่นักดำน้ำใช้หายใจใต้น้ำก็บรรจุอากาศปกตินี่ล่ะ ดังนั้น เราจึงเรียกมันว่า “ถังอากาศ” เฉยๆ (หรือนักดำน้ำสายทหารเค้าจะเรียกกันว่า “ขวดอากาศ” ซึ่งก็เห็นภาพชัดดี เป็นขวดขนาดใหญ่ยักษ์เลยทีเดียว แต่…) ไม่ใช่ “ถังออกซิเจน” นะจ๊ะ หากใครได้ยินชื่อเรียกแบบนี้ แล้วเอาไปเติมออกซิเจนบริสุทธิ์กลับมาให้นักดำน้ำใช้งาน ก็จะงานเข้าได้ เพราะอันตรายถึงชีวิตเชียวนะ ทำไมจึงไม่ใช้ออกซิเจนในการดำน้ำลึก เหตุผลสำคัญมี 2 เรื่องอันตราย กับ 1 เรื่องปกติ อันตรายเรื่องแรก ออกซิเจนติดไฟได้ง่าย หากมีใครเปิดถังไว้ หรือเกิดการรั่วไหล แล้วรอบข้างเกิดมีประกายไฟขึ้นมา อาจเกิดอัคคีภัยกันกลางทะเลได้เลยทีเดียว อันตรายที่สอง ก๊าซออกซิเจนที่ละลายอยู่ในกระแสเลือดภายในร่างกายเราเองนี้ ที่ความลึกมากๆ กลับเป็นอันตรายต่อร่างกายของเรา โดยจะเพิ่มความเป็นกรดในกระแสเลือด แล้วส่งผลทำให้อวัยวะต่างๆ ทำงานผิดปกติ จนถึงขั้นล้มเหลวได้ ซึ่งนั่นหมายถึงชีวิตของเราเลยเชียว ส่วนเรื่องปกติ ก็คือ ปกติแล้ว มนุษย์เราก็ไม่ได้หายใจด้วยออกซิเจนบริสุทธิ์ซะหน่อย อากาศที่เราหายใจอยู่ทั่วไปประกอบด้วยออกซิเจนเพียงประมาณ 21% ส่วนใหญ่เป็นไนโตรเจนที่ 78% เป็นก๊าซอาร์กอน 1% และที่เหลือก็เป็นก๊าซอื่นๆ อีกหลายชนิด เช่น คาร์บอนไดออกไซด์ … การดำน้ำโดยทั่วไป ก็ไม่มีเหตุอะไรให้ต้องใช้ออกซิเจนบริสุทธิ์ซึ่งสิ้นเปลืองค่าใช้จ่ายมากๆ ในเมื่อสามารถใช้อากาศปกติได้อยู่แล้ว แล้วนักดำน้ำใช้อากาศอะไรดำน้ำ อากาศที่นักดำน้ำพกใส่ขวดอากาศ (ชอบคำนี้จัง เป็นศัพท์ที่ใช้กันในหมู่ทหาร) ลงไปดำน้ำ โดยทั่วไปก็คืออากาศปกติที่เราใช้หายใจบนบกนี่ล่ะ ถ้าไม่เชื่อ ลองไปดูที่เครื่องอัดอากาศลงถังก็ได้ ว่าเค้าต่อสายอากาศเข้ามาจากที่ไหน ลองไล่สายไปเรื่อยๆ จะพบว่าปลายของสาย ก็จ่อรับอากาศอยู่แถวๆ ชั้นบนหรือชั้นดาดฟ้าของเรือนั่นแหละ ไม่ได้ไปต่อมาจากถังออกซิเจนที่ไหนเลย แต่เนื่องจากอากาศปกติก็จะเริ่มเป็นพิษต่อร่างกายมนุษย์ ที่ความลึกประมาณ 58 เมตรลงไป ลึกสุดไม่เกินราวๆ 66 เมตร (ขึ้นกับความสามารถในการทนพิษออกซิเจนได้ ของแต่ละคน) หากนักดำน้ำต้องการดำน้ำลงไปในที่ลึกกว่านี้ ก็ต้องหาวิธีจัดการกับปัญหานี้ให้ได้ ซึ่งในปัจจุบันทำได้ด้วยการลดปริมาณก๊าซออกซิเจนลงอีกนิด ช่วยให้ลงลึกต่อไปได้อีกหน่อย แต่ลดมากเกินไปก็ไม่ได้ เพราะที่สัดส่วนออกซิเจนต่ำเกินไป มนุษย์ก็จะหมดสติจากการขาดออกซิเจนได้เหมือนกัน ในการลดสัดส่วนออกซิเจนลงนี้ เขาจะไม่ทำโดยการเติมไนโตรเจนให้มากขึ้น เพราะที่จริงไนโตรเจนเป็นก๊าซที่มีโทษต่อนักดำน้ำอยู่แล้วทันทีที่เริ่มดำน้ำลงไปได้ไม่กี่เมตรเลยทีเดียว แต่เขาจะเติมก๊าซที่มีผลน้อยกว่าไนโตรเจนลงไปแทน ซึ่งโดยส่วนใหญ่จะใช้ก๊าซฮีเลียม (Helium) อากาศแบบนี้มีชื่อเรียกว่า Trimix แต่ถ้าใช้ฮีเลียมบริสุทธิ์ผสมกับออกซิเจนบริสุทธิ์เท่านั้น ไม่ปนไนโตรเจนและก๊าซอื่นๆ เลย เขาก็จะเรียกชัดๆ ว่า Heliox…