รู้จักฟินฟรีไดฟ์ (Freediving Fins) ก่อนตัดสินใจซื้อ

เพราะมนุษย์มิได้มีอวัยวะที่ช่วยให้เคลื่อนที่ใต้น้ำได้อย่างมีประสิทธิภาพ ฟิน (fins) จึงเป็นอุปกรณ์ที่สำคัญที่สุดที่ทำให้นักดำน้ำอย่างเรา สามารถเคลื่อนที่ไปในน้ำได้อย่างคล่องแคล่วว่องไว แหวกว่ายไปในที่ต่างๆ ได้อย่างใจต้องการ

ก่อนที่เราจะคุยกันถึงเรื่องวิธีการเลือกซื้อฟินฟรีไดฟ์ที่เหมาะกับเรา ก็ต้องมาศึกษาหาความรู้ที่เกี่ยวข้องกับฟินฟรีไดฟ์กันเสียก่อน ในที่นี้เราได้รวบรวมข้อมูลสำคัญๆ ที่จำเป็นต่อการเลือกซื้อฟินฟรีไดฟ์มาให้แล้ว ได้แก่

ชนิดของฟินฟรีไดฟ์ แยกตามวัสดุที่ใช้ทำใบฟิน (blade)
ความอ่อนแข็งของใบฟิน
เทคโนโลยีเสริมสมรรถนะ ของฟินแต่ละยี่ห้อ

ชนิดของฟินฟรีไดฟ์ แยกตามวัสดุที่ใช้ทำใบฟิน (Blade)

ใบฟิน เป็นส่วนที่กินน้ำ ผลักดันน้ำ และทำให้เกิดแรงขับเคลื่อนตัวนักดำน้ำไปในทิศทางต่างๆ ถือเป็นส่วนสำคัญที่สุดที่บ่งชี้ประสิทธิภาพของฟิน และด้วยความที่ใบของฟินฟรีไดฟ์มีลักษณะยาวมาก จึงไม่สามารถออกแบบรูปร่างลักษณะพิเศษแบบ 3 มิติที่ช่วยเสริมประสิทธิภาพได้มากนัก ทำได้เพียงเป็นแผ่นแบนราบ ยาวๆ เท่านั้น วัสดุที่ใช้ทำฟินจึงอิทธิพลต่อประสิทธิภาพของฟินมากที่สุด

วัสดุที่ใช้ทำใบฟินฟรีไดฟ์ส่วนใหญ่ มีอยู่ 3 ชนิด ได้แก่ พลาสติก, ไฟเบอร์กลาส (fiberglass), และคาร์บอนไฟเบอร์ (carbon fiber) กับที่เพิ่งมีการริเร่มใช้งานมากขึ้นเมื่อไม่นานนี้คือ ยาง และ ซิลิโคน

ใบฟินพลาสติก (Plastic Blade)

พลาสติก เป็นวัสดุพื้นฐานที่ใช้ทำใบฟินมาแต่ดั้งเดิม และก็ยังคงใช้มาจนถึงปัจจุบัน ด้วยจุดเด่นสำคัญคือ ราคาถูก เพราะมีต้นทุนต่ำ ทั้งในเรื่องราคาวัสดุและกรรมวิธีการผลิต ซึ่งก็สอดคล้องกับจุดอ่อนสำคัญ คือ มีน้ำหนักมาก เพราะต้องทำให้มีความหนาพอสมควรจึงจะไม่ฉีกขาดหรือแตกหักง่าย ส่วนประสิทธิภาพก็ถือว่าธรรมดาที่สุดในบรรดาวัสดุ 3 ชนิด

นอกจากนี้ ฟินแบบพลาสติก เมื่อใช้งานไปนาน จะเกิดการเปลี่ยนรูปตามการใช้งาน (บางคนจะเรียกว่า มีความจำ หรือ memory) ซึ่งทำให้ประสิทธิภาพลดลงไป ซึ่งฟินจากไฟเบอร์กลาสและคาร์บอนไฟเบอร์ไม่มีอาการแบบนี้

ราคาของฟินแบบนี้อยู่ราว 3-6 พันบาทเท่านั้น

ใบฟินไฟเบอร์กลาส (Fiberglass Blade)

ไฟเบอร์กลาส คือ วัสดุผสมระหว่างพลาสติกชนิดต่างๆ เสริมแรงด้วยใยแก้ว (glass fiber) เพื่อช่วยให้วัสดุผลลัพธ์มีความยืดหยุ่นมากขึ้นกว่าพลาสติกเพียงอย่างเดียว สำหรับฟินฟรีไดฟ์มักจะใช้อีพ็อกซี่ (epoxy resin) เป็นวัสดุในส่วนของพลาสติก คุณสมบัติของใบฟินที่ได้คือ มีความยืดหยุ่น (resilient) มากขึ้น น้ำหนักเบาขึ้น โดยที่ยังได้ความเหนียว ทนทาน เหมือนพลาสติก สามารถใช้งานใกล้แนวหินหรือปะการังโดยไม่ต้องกังวลเรื่องการแตกหัก

ใบฟินแบบไฟเบอร์กลาสที่ปิดผิวด้วยฟิล์มสติกเกอร์ลายสวยงาม

ใบฟินแบบไฟเบอร์กลาสนี้ หลายแบรนด์นิยมปิดผิวด้วยฟิล์มสติกเกอร์ลวดลายต่างๆ อย่างสวยงาม เป็นแบบเฉพาะของแบรนด์ตัวเอง ซึ่งอาจมีผลต่อประสิทธิภาพเล็กน้อย ไม่น่าห่วงอะไรมาก ดังรูป

ราคาของฟินแบบนี้ อยู่ระหว่าง 7 พันถึง 1 หมื่นกว่าบาท

ใบฟินคาร์บอนไฟเบอร์ (Carbon Fiber Blade)

ใบฟินฟรีไดฟ์ วัสดุคาร์บอนไฟเบอร์ แบบผิวด้าน

คาร์บอนไฟเบอร์ (carbon fiber) หรือ กราไฟต์ไฟเบอร์ (graphite fiber) เป็นวัสดุที่มีความแข็งแรง ทนทานต่อแรงดึง ความร้อน/เย็น และปฏิกิริยาเคมี และที่สำคัญคือมีน้ำหนักเบา ในขณะที่มีความยืดหยุ่นสูงมาก จึงเป็นวัสดุที่เหมาะกับกิจกรรมการดำน้ำมาก เพราะความยืดหยุ่นของใบฟินหมายถึง ความสามารถในการกักเก็บพลังงานในขณะถูกดัดโค้งงอ และพยายามคืนสู่สภาพเดิม (ซึ่จะเกิดผลเป็นการผลักดันน้ำออกไปทางด้านหลัง) โดยไม่สูญเสียพลังงานไปกับเรื่องอื่นๆ ดังนั้น ฟินยิ่งมีความยืดหยุ่นสูง ก็นับเป็นฟินที่มีประสิทธิภาพสูง

อย่างไรก็ตาม ใบฟินคาร์บอนไฟเบอร์ไม่ได้ทำจากใยคาร์บอนล้วนๆ แต่เคลือบและแทรกด้วยอีพ็อกซี่ (epoxy resin) เป็นชั้นๆ สลับกับใยคาร์บอน โดยมีจำนวนชั้นและความหนาของใบฟิน รวมถึงการวางแนวของเส้นใย ตามแต่การออกแบบของแต่ละแบรนด์

โดยปกติเนื้อของใบฟินจะมีการจัดวางให้มีความหนาสูงสุดที่โคนใบและลดลงที่ปลายใบ แต่ใบฟินแบบคาร์บอนไฟเบอร์ของบางแบรนด์ยังออกแบบเพิ่มเติมให้มีการจัดวางเนื้อใบฟินในรูปแบบพิเศษที่จะช่วยให้มีประสิทธิภาพสูงขึ้นด้วย ซึ่งก็เป็นลิขสิทธิ์เฉพาะของแต่ละแบรนด์เหล่านั้น

ตัวอย่างที่นำมาแสดงให้ดูในที่นี้ คือ ใบฟินรุ่น Mantra จาก Cetma Composites ที่จะมีการไล่ระดับความหนาลดลงมาเรื่อยๆ แต่กลับหนาขึ้นเล็กน้อยที่ปลายใบ และรูปร่างของเนื้อฟินแต่ละชั้นเว้าเข้าสู่กลางใบ ดังรูป

การจัดระดับความหนาของเนื้อคาร์บอนในใบฟินรุ่น Mantra

ส่วนฟินรุ่น Perching ของ C4 Carbon มีการจัดระดับความหนาอีกแบบหนึ่ง ดังรูป จะเห็นรูปร่างของเนื้อฟินแต่ละชั้นเป็นมุมแหลมพุ่งไปทางปลายใบฟิน และยังมีการเพิ่มขอบยางชิ้นสั้นๆ ตรงปลายใบด้วย

การจัดระดับความหนาของเนื้อคาร์บอนในใบฟินรุ่น Perching

จุดอ่อนของวัสดุชนิดนี้คือ มีราคาสูง และเปราะแตกง่าย หากโดนกระแทกอย่างแรงด้วยของแข็ง นักดำน้ำบางคนจึงเลือกใช้ฟินชนิดนี้ในทะเลเปิด (open water) เป็นหลัก ไม่เสี่ยงนำมาใช้ในบริเวณใกล้ชายฝั่งที่มีโอกาสกระทบกระทั่งกับก้อนหินหรือแนวปะการัง

ราคาของฟินแบบนี้ อยู่ราว 1.1 ถึง 3 หมื่นบาท

ใบฟินแบบคาร์บอนไฟเบอร์ ไม่นิยมติดฟิล์มสติกเกอร์บนผิวใบฟิน เพราะจะลดประสิทธิภาพการทำงานพอประมาณ อาจมีบ้างที่ติดเป็นลวดลายเล็กๆ พอเป็นเอกลักษณ์ของแบรนด์หรือของเจ้าของฟิน ซึ่งบางรุ่นก็ใช้วิธีสกรีนสีลงไปแทนการติดสติกเกอร์ด้วย

ใบฟินชนิดนี้ บางครั้งก็เรียกว่า “pure carbon” ซึ่งไม่ได้หมายถึงว่า ใช้คาร์บอนไฟเบอร์เท่านั้น แต่หมายถึงว่า เส้นใยหลักเป็นคาร์บอนไฟเบอร์ล้วนๆ (เพราะอย่างไรก็ตาม ใบฟินต้องมีอีพ็อกซี่เรซินเคลือบเส้นใยไว้ด้วย) เหตุที่มีการเรียกว่า pure carbon นี้ก็เพื่อแยกความชัดเจนกับใบฟินแบบคาร์บอนผสมไฟเบอร์กลาสที่กำลังจะกล่าวถึงต่อไปนี้